Спанаќот е производ богат со вода, има ниска енергетска вредност и е лесно сварлив. Во спанаќот има 2,2% белковини, 3,9% јаглехидрати и 0,3% масти. Најголема вредност на спанаќот е во богатството на минералите и витамини. Содржи фолна киселина, витамини А и Ц, железо, магнезиум манган, рибофлавин, витамини Б6 и Е, калциум и калиум. Листовите на спанаќот имаат изразено зелена боја која им дава големо количество на хлорофил, па со право се нарекува “крал на зеленчукот со хлорофил”.
Минералите кои ги содржи спанаќот поволно влијаат врз организмот. Така на пример, магнезиумот е неопходен за работата на мускулите и срцето, калиумот го подобрува исфрлувањето на водата од организмот, а со тоа ја олеснува работата на бубрезите и срцето и го намалува крвниот притисок. Фолната киселина што ја содржи спанаќот има значајна улога во создавањето на црвените крвни зрнца.
Меѓутоа спанаќот содржи и оксална киселина, чии кристали може да ги затнат бубрежните канали, па затоа луѓето кои имаат проблеми со бубрезите треба да го избегнуваат. Делувањето на оксалната киселина врз организмот може да се ублажи доколку спанаќот се подготвува со млеко или павлака, бидејќи оксалната киселина се врзува со калциумот од млекото создавајќи нерастопив калциум оксалат кој се излачува од организмот.
Спанаќот секогаш подготвувајте го непосредно пред конзумирање, бидејќи еднаш термички обработениот спанаќ не смее повторно да се подгрева (поради создавање нитрити кои со делувањето на бактериите во дебелото црево се претвораат во нитрозамини кои делуваат канцерогено. Свежиот спанаќ може да се користи при подготвување на салати, додавајќи му маслиново масло и лимонов сок.
ХРАНЛИВА ВРЕДНОСТ И ХЕМИСКИ СОСТАВ
Енергетската вредност е 23 kcal.
- чаша = 30 g (6.9 kCal)
- порција = 284 g (65.3 kCal)
- Витамин А е одговорен за нормален развој, репродуктивна функција, здравје на кожата и очите и одржување на имунитетот.
- Б-каротен е провитамин А и има антиоксидантни својства. 6 mcg бета-каротин е еквивалентно на 1 mcg витамин А.
- Витамин B6 како коензим, учествува во метаболизмот на нуклеинските киселини и аминокиселините. Недостаток на фолати доведува до нарушување на синтезата на нуклеински киселини и протеини, што резултира со инхибиција на растот и поделбата на клетките, особено во ткивата што брзо се размножуваат: коскена срцевина, цревен епител, итн.
- Витамин Ц учествува во функционирање на имунолошкиот систем и апсорпција на железо. Недостатокот доведува до лабавост и крварење на непцата, крварење од носот поради зголемена пропустливост и кршливост на крвните капилари.
- витамин Е поседува антиоксидантни својства, неопходен е за функционирање на, срцевиот мускул, универзален стабилизатор на клеточните мембрани. Со недостаток на витамин Е, се забележува хемолиза на еритроцити и невролошки нарушувања.
- Витамин К регулира згрутчување на крвта. Недостаток на витамин К доведува до зголемување на времето на згрутчување на крвта
- калиум учествува во регулирање на рамнотежата на вода, киселина и електролит, учествува во процесите на нервните импулси, регулацијата на притисокот.
- Магнезиум учествува во енергетски метаболизам, синтеза на протеини, има стабилизирачки ефект врз мембраните,за одржување на хомеостазата на калциум, калиум и натриум. Недостаток на магнезиум доведува до зголемен ризик од развој на хипертензија, срцеви заболувања.
- Железо е дел од протеини со различни функции, вклучително и ензими. Учествува во транспортот на електрони, кислород. Недостатокот доведува до хипохромна анемија, атонија на скелетни мускули, зголемен замор, миокардиопатија, атрофичен гастритис.
- Манган учествува во формирање на коска и сврзно ткиво, е дел од ензимите вклучени во метаболизмот на аминокиселини, јаглехидрати. Недоволната потрошувачка е придружена со забавување на растот, нарушувања во репродуктивниот систем, зголемена кршливост на коскеното ткиво, нарушувања на метаболизмот на јаглени хидрати и липиди.
- Бакар е дел од ензими вклучени во метаболизмот на железо, ја стимулира апсорпцијата на протеини и јаглехидрати. Учествува во процесите на обезбедување на ткива на човечкото тело со кислород