Што е инсулинска пумпа?
Инсулинската пумпа е мал компјутеризиран уред кој континуирано ослободува инсулин во поткожното масно ткиво. Неговата функција се приближува до нормалната функција на панкреасот, преку можноста за попрецизно дозирање на инсулин во различни периоди од денот. Сепак, овој факт сè уште не е доволен за да се ослободи пациентот од секојдневната нега на болеста, поточно следење на шеќерот во крвта и потврдување на дозата на инсулин. Пумпата бара одговорност и вештини за управување бидејќи не функционира како вештачки панкреас.
Пумпата испорачува инсулин на два начина:
– базален режим, во кој на секој час се доставуваат мали дози на инсулин, кој делува на шеќерот во крвта одреден временски период. Ги покрива потребите за инсулин помеѓу оброците и ноќе.
– болус режим, во кој се ослободуваат значително повисоки дози на инсулин. Болусот може да биде болус „храна“ – за покривање на потребата од инсулин после јадење оброк, или „болус за корекција“ – за контрола на вредностите на шеќерот во крвта кои се покачени над целните нивоа. За да се одредат болусите, потребно е да се пресмета односот инсулин/јаглехидрати – т.е. количината на јаглехидрати кои се апсорбираат од 1 единица инсулин и факторот на инсулинска чувствителност .
Кои се предностите на третманот со инсулинска пумпа?
Заштедува инјекции – инсулинот се ослободува во поткожното масно ткиво преку мал катетер кој се менува на секои 2-3 дена
Точност на дозирање – 0,025 до 0,01 единици/час за базален инсулин и 0,05 до 0,01 единици за болус дози. Ова е особено корисно за малите деца.
Пресметка на дозата – пумпите имаат калкулатор кој ги зачувува математичките пресметки на пациентот и му помага во одредувањето на дозите за болуси и корекции, врз основа на количината на внесени јаглени хидрати, нивото на шеќер во крвта и количината на резидуален инсулин од претходните болуси.
Флексибилен режим на дозирање и практичност – инсулинските пумпи овозможуваат прилагодување на предложената доза на инсулин со зголемување или намалување во зависност од состојбата на пациентот – физичка активност, болест, стрес и друго. Исто така, можно е да се одложи или да се поделат дозите, особено кај мали деца со каприциозен апетит.
Ги елиминира непредвидливите ефекти на инсулинот со бавно дејство – инсулинските пумпи работат само со инсулин со брзо дејство, кои се ефективни за краток временски период, наместо со бавно-дејствувачки инсулини, на кои им треба одредено време за да ја достигнат максималната концентрација. Покрај тоа, тие се акумулираат со поткожното масно ткиво, што понекогаш го прави профилот на дејство тешко предвидлив.
Намалени епизоди на тешка хипогликемија, поради помалото поткожно складиште на инсулин, намалена акумулација на инсулин поради способноста за следење на резидуалниот инсулин од претходниот болус, способност за побрзо намалување на дозата на инсулин за време на спорт и друга физичка активност, како и способност за исклучување на пумпата во случај на хипогликемија.
Подобрени нивоа на гликозилиран хемоглобин – HbA1c
Намалување на ризикот од развој на компликации поврзани со дијабетес
Анализа на податоци – пумпите складираат информации што може да се користат за анализа и планирање на третман.
Подобрен квалитет на живот
Кои се недостатоците на инсулинската пумпа?
Ризик од кетоацидоза – ако испораката на инсулин од пумпата се прекине поради технички проблем со самиот уред, на пр. мртва батерија или деактивирање на инсулин кога е изложен на топлина, кога инсулинот истекува од резервоарот на пумпата, кога катетерот се затнува или кога е свиткан. За да се минимизира овој ризик, пациентите треба често да го следат нивото на шеќер во крвта за да преземат навремени мерки во случај на перзистентна хипергликемија која не реагира на болус за корекција.
Цена – инсулинските пумпи се скапи. Иако во повеќето земји лекувањето со инсулинска пумпа го надоместуваат компаниите за здравствено осигурување, често има одредени партиципации или услови за лекување со пумпа.
Покомплексен процес на тренирање – потребни се неколку дена за корисниците да се навикнат на менување на сетовите за инфузија, прилагодување на базалните и болус дозите и учење за избегнување проблеми со пумпата, како што се воздушни меури во резервоарот или цевките. Како и сите инсулински режими, прилагодувањето на дозата на инсулин во инсулинската пумпа е континуиран процес кој бара активност и од надзорниот ендокринолог и од самиот пациент.
Некои непријатности – бидејќи пумпите треба постојано да се носат, ова може да стане проблем за време на спиење, поинтензивни спортови или активности како пливање.
Проблеми со кожата – можни е иритација на кожата под фластерот што го прицврстува катетерот на неа. Поради апликација на инсулин во рок од 2 или 3 дена во истата област, можно е да се појават промени во поткожното ткиво, што пак ја намалува ефективната апсорпција на инсулинот. Затоа е потребно секој пат сетот да се поставува на различно место.
Потрошувачка – потрошувачка на повеќе единици инсулин при полнење на резервоарот или менување на местото на инфузијата.
Кои прашања треба да си ги поставите пред да одлучите да започнете со третман со инсулинска пумпа?
Дали сте подготвени за третман со пумпа?
Дали сте подготвени да бидете приклучени на уред 24 часа на ден за испорака на инсулин?
Дали имате реални очекувања?
Дали сте подготвени често да го следите шеќерот во крвта и да ги броите јаглехидратите во храната што ја јадете?
Дали сте спремни редовно да комуницирате со вашиот тим за дијабетес?